بهینه سازی وبازرسی دوره ای موتورخانه ها و دیگ های بخار

برای مشاهده مطالب قبلی اینجا را کلیک کنید.

  نحوه قرار گرفتن ساير تجهيزات نسبت به ديگ

ساير تجهيزات موتورخانه در مقابل و يا پشت ديگها بايد به گونهاي قرار گيرند كه عمليات تعمير و تعويض به راحتي صورت پذيرد.

عدم برخورد شعله به انتهای ديگ و ديواره ها

تنظيم شعله حتماً بايد به گونه اي باشد كه برخورد شعله به انتهاي ديگ  صورت نگيرد.

تميزي سطوح آتش خوار

توصيه مي شود سطوح آتش خوار تميز شوند.

  تميزي سطوح تر

توصيه مي شود بخشي از ديگ كه در مجاورت آب است رسوب زدايي شود.

نصب و مونتاژ صحيح ديگ

از نصب و مونتاژ صحيح ديگ اطمينان حاصل شود. در قسمت توضيحات شناسنامه فني مشكل نصب ذكر شود.

همچنين در صورت رفع مشكل، روش آن در بخش توضيحات ذكر گردد.

عملكرد ترموستات

از صحت عملكرد ترموستات اطمينان حاصل شود. ميتوان با مقايسه ترموستات ديگ و پمـپ از صـحت عملكـردآن اطمينان حاصل نمود.

 عايق كاری حرارتی ديگ

ديگ بايد عايقكاري كامل (شامل عايق با قطر مناسب و روكش) داشته باشد. بهتر است از روكش اصلي خود ديگ جهت عايقكاري استفاده شود.

تناسب ظرفيت حرارتی ديگ و مشعل

حداكثر ظرفيت مشعل بايد بين 1 تا 2_/1 برابر ظرفيت ورودي ديگ باشد.

تناسب ظرفيت حرارتی ديگ و مشعل با بار حرارتی ساختمان

با توجه به بار حرارتي ساختمان، در اين قسمت تناسب ظرفيت حرارتي سيستم گرمايشي و بار حرارتي ساختمان مقايسه ميگردد. ظرفيت ديگ ميبايست حداكثر 3_/1 برابر بار حرارتي ساختمان باشد.

از آنجاييكه در معاينه فني دورهاي، محاسبه دقيق بار حرارتي ساختمان با استفاده از محاسبه تلفات از طريق جداره ها، ديوارهاي متصل به زمين، تلفات نفوذ هوا و… لازم نميباشد، بار حرارتي مورد نياز ساختمان به صورت تقريبي از مجموع بار حرارتي مورد نياز براي گرمايش (جدول 2) و انرژي مورد نياز براي تأمين آب گرم مصرفي (جدول 3) به دست ميآيد.

يادآوري-در صورت وجود بيش از يك ديگ ،جدول موجود در شناسنامه فني موتورخانه (قسمت مربوط به ديگ در پيوسـت الـف) به تعداد ديگها تكرار ميگردد.

 مشخصات دودكش دیگ های حرارتی

مشخصات عمومی دودكش

براي محاسبه قطر استاندارد دودكش مشعل هاي گازسوز از جدول 4 استفاده ميشود.

فاكتور ^Zدودكش

فاكتور Z براي انواع زانويي دودكش مطابق جدول 5 ميباشد

تعداد و نوع زانويي های استفاده شده در موتورخانه بايد به گونه اي باشد كه مجموع فاكتور Z از 5/2 تجاوز ننمايد.

فشار دودكش

مقدار مكش دودكش كه از روي دستگاه گاز آنالايزر خوانده ميشود و بايد در قسمت توضيحات نوشته شود.

نحوه قرار گرفتن دودكش در پشت بام

انتهاي كليه دودكشها بايد حداقل يك متر از سطح پشت بام بالاتر بوده و از ديوارهاي جانبي نيز حداقل يك متر فاصله داشته باشد.

براي به حداقل رساندن امكان ايجاد مكش معكوس لازم است دهانه خروجي دودكش در محلي دور از نواحي پر فشار قرار گيرد. نواحي پرفشار ممكن است در گوشههاي ساختمان زير پيش آمدگي لبه شيرواني يا ديوارههاي جانپناه پشت بام و يا در نزديكي كانالهاي عمودي ايجاد شود.

وجود كلاهك در سر دودكش  استفاده از كلاهك دودكش الزامي است. 

  يادآوري-در صورت وجود بيش از يك ديگ، جدول موجود در شناسنامه فني موتورخانه (قسمت مربـوط بـه دودكـش  در پيوسـتالف) به تعداد دودكشها تكرار ميگردد. 

  ساير تجهيزات

در صورت وجود سختيگير، كنترل هوشمند و شير ترموستاتيك نوع و مدل آنها بايد در بخش مربوطه شناسنامه فني نوشته شود.

  نتايج آناليزها

نتايج حاصل از آناليز محصولات احتراق قبل و بعد از بهينه سازي و عدد كنتور و دبي كه از روي كنتور خوانده ميشود بايددر بخش مربوطه شناسنامه فني نوشته شود.

  يادآوري- در صورت وجود بيش از يك ديگ جدول موجود در شناسنامه فني موتورخانه (مربوط به قسمت آناليزها) به تعداد ديـگ ها تكرار ميگردد.

   مشعل

از آنجاييكه جهت بازرسي و آزمون دورهاي موتورخانه نياز به عملكرد صحيح مشعل ميباشد، ميبايست پيش از شروع آزمون، عملكرد اجزاي مختلف مشعل بررسي شده و مشكلات و همچنين عمليات انجام شده در شناسنامه فني و گزارش بازرسي و آزمون دورهاي ثبت شود.

  يادآوري-   در صورت وجود بيش از يك مشعل جدول موجود در شناسنامه فني موتورخانه (قسمت مربوط بـه مشـعل  در پيوسـتالف) به تعداد مشعلها تكرار ميگردد.

   فونداسيون پمپهای زمينی

بايد از بتون مسلح به ضخامت حداقل 10 سانتيمتر باشد.

   وجود شير يك طرفه بر روي پمپ

در صورت استفاده از بيش از يك پمپ دائم در موتورخانه بايد بر روي آنها شير يكطرفه نصب شده باشد.

  محل قرار گرفتن منبع آب گرم مصرفی

منبع آب گرم مصرفي بايد بالاتر از سطح ديگ باشد تا در هنگام خاموش بودن پمپ،گردش آب گرمكننده با جريان ترموسيفون امكان پذير باشد.

نحوه لوله كشي منبع انبساط باز در صورت استفاده از چند منبع انبساط

در صورت استفاده ازچند منبع انبساط، منبعها بايد داراي لولههاي رفت جداگانه و لوله برگشت مشترك با يك سايز بزرگتر از سايز لولههاي جداگانه باشند.

    مشخصات خط سوخت  در دیگ های بخار

نوع سوخت

نوع سوخت ميبايست در شناسنامه فني موتورخانه درج شود. 

مخزن گازوييل

نوع مخزن گازوييل در شناسنامه فني قيد شود.

محل قرار گرفتن مخزن گازوييل

در مورد محل قرارگيري مخزن گازوييل زيرزميني بايد به نكات زير دقت كرد:

1- فاصله مخزن تا ديوارهاي زير زمين و تاسيسات ساختمان نبايد از 50 سانتيمتر كمتر باشد.

2- اطراف مخزن بايد با موادي از قبيل ماسهي شسته، خاك يا شن كه به خوبي كوبيده شدهاند، حداقل به ضخامت 15 سانتي متر پوشيده شود.

3- روي مخزن بايد با حداقل 60 سانتيمتر خاك و يا با 30 سانتيمتر خاك و 10 سانتيمتر بتون مسلح پوشانده شود.

چنانچه مخزن گازوئيل روي زمين و داخل ساختمان نصب گردد، ميتوان آن را به صورت محصور يا غير محصور نصب نمود. مخزن محصور در يك فضاي بسته و جداگانه با جدارهايي كه حداقل سه ساعت در برابر آتش مقاومت داشته باشند، از بقيه فضاهاي ساختمان جدا ميشود در حاليكه براي مخازن غير محصور فضاي جداگانهاي ديده نميشود. مقررات نصب مخازن ذخيره غير محصور به صورت زير است:

1- حداقل فاصله بين مخزن غير محصور از مشعل بايد دو متر باشد.

2- مخازن غير محصور بايد روي يك فونداسيون بتوني يا ديگر مواد ساختماني نسوز نصب شوند.

ساختمان مخزن گازوييل

در ساختمان و طراحي مخزن گازوييل بايد به نكات زير توجه كرد

• مخزن گازوئيل از ورق فولادي سياه ساخته ميشود و نبايد از ورق گالوانيزه در ساخت آن استفاده نمود.
• براي محافظت مخازن زير زميني در برابر خوردگي آن را دوبار ضد زنگ زده و سپس با سه لايه قير و دو لايه گوني به طور كامل ميپوشانند.
• گنجايش يك مخزن غير محصور و يا كل گنجايش دو مخزن غير محصور كه يك مشعل را تغذيه مينمايد، نبايد از 2500 ليتر بيشتر باشد.
• جهت ارتباط منبع با هواي آزاد و تخليه هوا به هنگام تغذيه منبع، از لوله هواكش استفاده ميشود. اين لوله با حداقل پيچ و خم به محل مناسبي خارج از محل نصب منبع هدايت شود.
• قطر لوله اي كه منبع را از سوخت پر ميكند مطابق جدول 5 به ظرفيت منبع و طول لوله بستگي دارد:

لوله كشي منبع ذخيره گازوئيل نيز بايد داراي معيارهاي زير باشد

الف) لوله اي كه گازوئيل را از مخزن سوخت به مشعل ديگ هدايت مينمايد لوله رفت ناميده ميشود. اين لوله بايد از قسمت بالاي مخزن وارد شده تا فاصله 10 سانتيمتري از كف مخزن ادامه يابد. چنانچه منبع ذخيره سوخت پايينتر از محل نصب مشعل بويلر باشد، بايد لوله به سمت مخزن سوخت شيب داده شود.

ب) لوله اي كه سوخت مازاد را به مخزن گازوئيل باز ميگرداند لوله برگشت ناميده ميشود. اين لوله نيز از قسمت بالاي مخزن وارد شده و تا فاصله 10 سانتيمتري از كف مخزن ادامه مييابد.

پ) دهانه انتهاي اين لوله بايد حداقل 60 سانتيمتر با هر باز شو ساختمان فاصله داشته باشد. دهانه انتهاي اين لوله  بايد حداقل 50 سانتيمتر از دهانه انتهاي لوله پركن بالاتر باشد.

ت) لوله پر كن مخزن گازوئيل بايد از بالاترين قسمت مخزن وارد آن شده و تا 10سانتيمتر بالاتر از كف مخزن ادامه يابد.

ث) در پايين ترين سطح هر مخزن گازوئيل بايد يك عدد شير با قطر متناسب با گنجايش مخزن نصب شود تا هنگام نياز بتوان توسط آن گازوئيل داخل مخزن را تخليه نمود.

ج) هر منبع ذخيره سوخت بايد به يك دريچهي آدم رو مجهز باشد تا در مواقع لازم جهت تميز كردن بتوان از طريق آن به داخل مخزن رفت. در مخازن با قطر زياد بايد در زير دريچه آدم رو يك عدد نردبان فلزي قرار گيرد.

  وجود مخزن روزانه

اگر فاصله بين مخزن اصلي ذخيره گازوئيل و مشعل زياد باشد از يك مخزن كوچكي به نام مخزن روزانه در داخل يا نزديك موتورخانه استفاده ميشود.

   محل قرار گرفتن مخزن روزانه

مقررات نصب و لولهكشي اين مخزن به صورت زير است:

الف-  بهتر است مخزن روزانه سوخت بين مخزن اصلي و مشعل نصب گردد.

ب- اين مخزن بايد در ترازي بالاتر از مخزن اصلي نصب گردد.

پ- انتقال سوخت از مخزن اصلي به مخزن سوخت روزانه بايد از طريق پمپ انجام شود.

ت- گنجايش مخزن روزانه گازوئيل نبايد از 240 ليتر بيشتر باشد.

  يادآوري-در صورت وجود بيش از يك مخزن روزانه جدول موجود در شناسنامه فني موتورخانه (قسمت مربوط به خط سـوخت  در پيوست الف) به تعداد مخزنها تكرار ميگردد.

خط گاز در موتور خانه

نشتی سيستم سوخت رسانی

در سيستمهاي گازسوز عدم وجود نشتي در سيستم بايد با دستگاه نشت ياب و يا كف و صابون چك شود.

  كيفيت سوخت

از روي تميزي فيلتر ميتوان كيفيت سوخت را تعيين كرد.

   فيلتر سوخت/گاورنر فشار گاز

وجود فيلترسوخت براي مشعلهاي گازي وگازوييلي  و وجود گاورنر فشار گاز در مشعلهاي گازي در مسير سيستم سوخترساني الزامي است.

ايمنی و نصب صحيح شلنگ گاز/گازوييل

شلنگ گاز/گازوييل نبايد بيش از حد كشيده شده و يا تا خوردگي داشته باشد. بهترين شكل براي قرارگيري شلنگ حالتU  شكل ميباشد.

 نوع و ظرفيت كنتور گاز

نوع كنتور و ظرفيت آن در اين قسمت قيد گردد.

عملكرد كنتور

از آنجا كه در برخي موارد كنتور كار نميكند و يا مقداري كه نشان ميدهد به هيچ وجه با مصرف واقعي همخواني ندارد، توصيه ميشود كه از صحت عملكرد كنتور اطمينان حاصل شود

قطر لوله گاز

در بخش مربوطه شناسنامه فني در قسمت اول قطر لوله گاز موجود نوشته ميشود. قطر استاندارد لوله فولادي گاز از جدول 6 محاسبه ميگردد. به اين منظور ابتدا بايد فاصله دورترين مصرف كننده گاز از كنتور اصلي محاسبه گردد. در مرحله بعد با توجه به ظرفيت حرارتي مشعل ها مقدار مصرف گاز آنها بر حسب متر مكعب بر ساعت محاسبه ميشود و با توجه به جدول و انتخاب طول و ظرفيت مناسب قطر لوله گاز ورودي به هر مشعل محاسبه ميگردد. قطر لوله گاز ورودي به موتورخانه نيز بر حسب مجموع ظرفيت مشعل ها به دست ميآيد. براي محاسبه مقدار مصرف گاز مشعل كافيست حداكثر ظرفيت آن را بر ارزش حرارتي سوخت تقسيم كرد.

  يادآوری- ارزش حرارتي و تركيب شيميايي گاز و گازوييل به ترتيب از شركت ملي گاز و شركت پخش فرآورده هاي نفتي اسـتعلام گردد.

جدول 6- حداكثر ظرفيت لوله هاي فولادي به مترمكعب در ساعت براي گاز طبيعي

با فشار 178 ميلي متر ستون آب و افت فشار 7/12 ميليمتر ستون آب و چگالي 65/0

مقادير حدی محصولات احتراق موتورخانه هايی كه با گاز طبيعي يا گاز مايع كار ميكنند

تحت شرايط معاينه فني دورهاي تعيين شده در بند 6 ميزان CO و NO_x محصولات احتراق بر مبناي هواي خشك نبايد از مقادير تعيين شده در ذيل بيشتر شود.

الف) ميزان منو اكسيد كربن نبايد بيش از 100 ميليگرم بر كيلووات ساعت باشد؛

ب)  ميزان NO_x محصولات احتراق تحت شرايط معاينه فني دورهاي نبايد بيش از 170 ميليگرم بر كيلووات ساعت باشد.

يادآوري-  نحوه محاسبه و تبديل واحدهاي مختلف اندازهگيري مقادير CO و  NO_x در پيوست پ ارائه شده است.

 مقادير حدی محصولات احتراق موتورخانه هايی كه با گازوييل كار مي كنند

تحت شرايط معاينه فني دورهاي تعيين شده در بند 6 ميزان CO و NO_x محصولات احتراق بر مبناي هواي خشك نبايد از مقادير تعيين شده در ذيل بيشتر شود.

الف) ميزان منو اكسيد كربن نبايد بيش از 110 ميليگرم بر كيلووات ساعت باشد؛

• ميزان NO_x محصولات احتراق تحت شرايط معاينه فني دورهاي نبايد بيش از 250 ميليگرم بر كيلووات ساعت باشد.

پ) ميزان هيدرو كربورهاي نسوخته (HC) تحت شرايط معاينه فني دورهاي بجز بيست ثانيه اول نبايد از ppm10بيشتر شود.

• عدد دود در تمامي توانهاي ورودي مشعل بايد كمتر از يا مساوي يك باشد.

يادآوري-  نحوه محاسبه و تبديل واحدهاي مختلف اندازه گيري مقادير CO و NO_x در پيوست پ ارائه شده است.

مقررات كلي معاينه فنی دوره ای موتورخانه ها

معاينه فني دورهای موتورخانه شامل 3 مرحله اصلي ميباشد

1- بازبيني عملكرد سيستم مولد انرژي شامل

الف) بازبيني خط سوخت رساني  ب) تنظيم مشعل  پ) بررسي وضعيت دودكش

٢ – تكميل شناسنامه فني موتورخانه با استفاده از مشاهدات، اندازه گيريها و آناليزها

3-  تكميل گزارش بازرسي و آزمون  معاينه فني دورهاي موتورخانه با استفاده از نتايج مراحل قبلي و ارائه آن بـه سازمان ملي استاندارد ايران.